پاداش بهشت (قرآن)از انواع پاداش‌های الهی که در آیات قرآن به آن اشاره شده، «بهشت» است. ۱ - پاداش راستگویانبهشت و رضوان خداوند، پاداش صدق راستگویان: «قَالَ اللّهُ هَذَا يَوْمُ يَنفَعُ الصَّادِقِينَ صِدْقُهُمْ لَهُمْ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا رَّضِيَ اللّهُ عَنْهُمْ وَرَضُواْ عَنْهُ ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ؛ خداوند می‌گوید: امروز، روزی است که راستی راستگویان، به آنها سود می‌بخشد برای آنها باغهایی از بهشت است که نهرها از زیر (درختان) آن می‌گذرد، و تا ابد، جاودانه در آن میمانند هم خداوند از آنها خشنود است، و هم آنها از خدا خشنودند این، رستگاری بزرگ است!» ۲ - پاداش شهیدانبهشت، پاداش نیکوی خداوند به شهیدان: «فَاسْتَجَابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ أَنِّي لاَ أُضِيعُ عَمَلَ عَامِلٍ مِّنكُم ... فَالَّذِينَ هَاجَرُواْ ... وَقَاتَلُواْ وَقُتِلُواْ ... وَلأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ ثَوَابًا مِّن عِندِ اللّهِ وَاللّهُ عِندَهُ حُسْنُ الثَّوَابِ؛پروردگارشان، درخواست آنها را پذيرفت؛ و فرمود: من عمل هيچ كسى از شما را، ضايع نخواهم كرد؛ ... لذا كسانى كه در راه خدا هجرت كردند، ... و جنگ كردند و كشته شدند، ... و آنها را در باغهاى بهشتى، كه از پاى درختانش نهرها جارى است، وارد مى‌كنم. اين پاداشى است از طرف خداوند؛ و بهترين پاداشها نزد خدا است.» از اینکه خداوند، اول بهشت را پاداش بهشتیان دانست و سپس فرمود: پاداش نیک، نزد خداست، برداشت یاد شده استفاده می‌شود. ۳ - پاداش مجاهدانبهشت، پاداش نیک خداوند به جنگجویان و مبارزان در راه او: «فَاسْتَجَابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ أَنِّي لاَ أُضِيعُ عَمَلَ عَامِلٍ مِّنكُم ... فَالَّذِينَ هَاجَرُواْ ... وَقَاتَلُواْ وَقُتِلُواْ ... وَلأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ ثَوَابًا مِّن عِندِ اللّهِ وَاللّهُ عِندَهُ حُسْنُ الثَّوَابِ؛پروردگارشان، درخواست آنها را پذيرفت؛ و فرمود: من عمل هيچ كسى از شما را، ضايع نخواهم كرد؛ ... لذا كسانى كه در راه خدا هجرت كردند، ... و جنگ كردند و كشته شدند، ... و آنها را در باغهاى بهشتى، كه از پاى درختانش نهرها جارى است، وارد مى‌كنم. اين پاداشى است از طرف خداوند؛ و بهترين پاداشها نزد خدا است.» ۴ - پاداش آزاردیدگانبهشت، پاداش نیکوی خداوند به آزاردیدگان در راه وی: «فَاسْتَجَابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ أَنِّي لاَ أُضِيعُ عَمَلَ عَامِلٍ مِّنكُم ... فَالَّذِينَ ... وَأُوذُواْ فِي سَبِيلِي ... وَلأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ ثَوَابًا مِّن عِندِ اللّهِ وَاللّهُ عِندَهُ حُسْنُ الثَّوَابِ؛پروردگارشان، درخواست آنها را پذيرفت؛ و فرمود: من عمل هيچ كسى از شما را، ضايع نخواهم كرد؛ ... لذا كسانى كه ... و در راه من آزار ديدند، ... و آنها را در باغهاى بهشتى، كه از پاى درختانش نهرها جارى است، وارد مى‌كنم. اين پاداشى است از طرف خداوند؛ و بهترين پاداشها نزد خدا است.» ۵ - پاداش آوارگانبهشت، پاداش نيكوى خداوند، به آوارگان از خانه و كاشانه خويش: «فَاسْتَجَابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ أَنِّي لاَ أُضِيعُ عَمَلَ عَامِلٍ مِّنكُم ... فَالَّذِينَ هَاجَرُواْ وَأُخْرِجُواْ مِن دِيَارِهِمْ ... وَلأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ ثَوَابًا مِّن عِندِ اللّهِ وَاللّهُ عِندَهُ حُسْنُ الثَّوَابِ؛پروردگارشان، درخواست آنها را پذيرفت؛ و فرمود: من عمل هيچ كسى از شما را، ضايع نخواهم كرد؛ ... لذا كسانى كه در راه خدا هجرت كردند، و از خانه‌هاى خود بيرون رانده شدند ... و آنها را در باغهاى بهشتى، كه از پاى درختانش نهرها جارى است، وارد مى‌كنم. اين پاداشى است از طرف خداوند؛ و بهترين پاداشها نزد خدا است.» ۶ - پاداش مهاجرانبهشت، پاداش نیکوی خداوند، به مهاجران الی الله: «فَاسْتَجَابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ أَنِّي لاَ أُضِيعُ عَمَلَ عَامِلٍ مِّنكُم ... فَالَّذِينَ هَاجَرُواْ ... وَلأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ ثَوَابًا مِّن عِندِ اللّهِ وَاللّهُ عِندَهُ حُسْنُ الثَّوَابِ؛پروردگارشان، درخواست آنها را پذيرفت؛ و فرمود: من عمل هيچ كسى از شما را، ضايع نخواهم كرد؛ ... لذا كسانى كه در راه خدا هجرت كردند، ... و آنها را در باغهاى بهشتى، كه از پاى درختانش نهرها جارى است، وارد مى‌كنم. اين پاداشى است از طرف خداوند؛ و بهترين پاداشها نزد خدا است.» ۷ - پاداش ایمانبهشت جاويد با نهرهاى روان، پاداش ایمان به خدا و قرآن: «وَمَا لَنَا لاَ نُؤْمِنُ بِاللّهِ وَمَا جَاءنَا مِنَ الْحَقِّ وَنَطْمَعُ أَن يُدْخِلَنَا رَبَّنَا مَعَ الْقَوْمِ الصَّالِحِينَ • فَأَثَابَهُمُ اللّهُ بِمَا قَالُواْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَذَلِكَ جَزَاء الْمُحْسِنِينَ؛چرا ما به خدا و آنچه از حق به ما رسیده است، ایمان نیاوریم، در حالی که آرزو داریم پروردگارمان ما را در زمره صالحان قرار دهد؟! خداوند بخاطر این سخن، به آنها باغهایی از بهشت پاداش داد که از زیر درختانش، نهرها جاری است جاودانه در آن خواهند ماند و این است جزای نیکوکاران.» منظور از «ما جاءنا من الحق»، قرآن است. ۸ - پاداش اعمالبهشت، پاداش خداوند به بندگان، در مقابل اعمال آنان: ۱. «أُوْلَئِكَ جَزَآؤُهُم مَّغْفِرَةٌ مِّن رَّبِّهِمْ وَجَنَّاتٌ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَنِعْمَ أَجْرُ الْعَامِلِينَ؛ آنها پاداششان آمرزش پروردگار، و بهشتهایی است که از زیر درختانش، نهرها جاری است جاودانه در آن میمانند چه نیکو است پاداش اهل عمل» ۲. «وَنَزَعْنَا مَا فِي صُدُورِهِم مِّنْ غِلٍّ تَجْرِي مِن تَحْتِهِمُ الأَنْهَارُ وَقَالُواْ الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِي هَدَانَا لِهَذَا وَمَا كُنَّا لِنَهْتَدِيَ لَوْلا أَنْ هَدَانَا اللّهُ لَقَدْ جَاءتْ رُسُلُ رَبِّنَا بِالْحَقِّ وَنُودُواْ أَن تِلْكُمُ الْجَنَّةُ أُورِثْتُمُوهَا بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ؛ و آنچه در دلها از کینه و حسد دارند، برمی کنیم (تا در صفا و صمیمیت با هم زندگی کنند) و از زیر (قصرها و درختان) آنها، نهرها جریان دارد می‌گویند: ستایش مخصوص خداوندی است که ما را به این (همه نعمتها) رهنمون شد و اگر خدا ما را هدایت نکرده بود، ما (به اینها) راه نمی‌یافتیم! مسلما فرستادگان پروردگار ما حق را آوردند! و (در این هنگام) به آنان ندا داده می‌شود که: این بهشت را در برابر اعمالی که انجام می‌دادید، به ارث بردید!» ۳. «إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ إِنَّا لَا نُضِيعُ أَجْرَ مَنْ أَحْسَنَ عَمَلًا • أُوْلَئِكَ لَهُمْ جَنَّاتُ عَدْنٍ ... نِعْمَ الثَّوَابُ وَحَسُنَتْ مُرْتَفَقًا؛مسلما کسانی که ایمان آوردند و کارهای شایسته انجام دادند، ما پاداش نیکوکاران را ضایع نخواهیم کرد! آنها کسانی هستند که بهشت جاودان برای آنان است ... چه پاداش خوبی، و چه جمع نیکویی!» ۴. «وَسِيقَ الَّذِينَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ إِلَى الْجَنَّةِ ... • ... فَنِعْمَ أَجْرُ الْعَامِلِينَ؛ و کسانی که تقوای الهی پیشه کردند گروه گروه به سوی بهشت برده می‌شوند. ... چه نیکوست پاداش عمل‌کنندگان!» ۵. «وَتِلْكَ الْجَنَّةُ الَّتِي أُورِثْتُمُوهَا بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ؛ این بهشتی است که شما وارث آن می‌شوید بخاطر اعمالی که انجام می‌دادید!» ۶. «وَجَزَاهُم بِمَا صَبَرُوا جَنَّةً وَحَرِيرًا • إِنَّ هَذَا كَانَ لَكُمْ جَزَاء وَكَانَ سَعْيُكُم مَّشْكُورًا؛ و در برابر صبرشان، بهشت و لباس‌های حریر بهشتی را به آنها پاداش می‌دهد! این پاداش شماست، و سعی و تلاش شما مورد قدردانی است!» ۷. «إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي ظِلَالٍ وَعُيُونٍ • وَفَوَاكِهَ مِمَّا يَشْتَهُونَ • كُلُوا وَاشْرَبُوا هَنِيئًا بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ؛ (در آن روز) پرهیزگاران در سایه‌های (درختان بهشتی) و در میان چشمه‌ها قرار دارند، و میوه‌هایی از آنچه مایل باشند! بخورید و بنوشید گوارا، اینها در برابر اعمالی است که انجام می‌دادید!» ۸. «إِنَّ لِلْمُتَّقِينَ مَفَازًا • حَدَائِقَ وَأَعْنَابًا • وَكَوَاعِبَ أَتْرَابًا • جَزَاء مِّن رَّبِّكَ عَطَاء حِسَابًا؛إنّ للمتّقين مفازا• حدائِق وأعنبا• وكواعب أترابا• جزاء مّن رّبّك عطاء حسابا. مسلما برای پرهیزگاران نجات و پیروزی بزرگی است. باغهایی سرسبز، و انواع انگورها، و حوریانی بسیار جوان و هم سن و سال. این کیفری است از سوی پروردگارت و عطیه‌ای است کافی.» ۹ - پاداش ایمان و عمل صالحبهشت جاوید با نهرهای روان در زیر باغهای آن، پاداش ایمان و عمل صالح: «إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُوْلَئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ • جَزَاؤُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ جَنَّاتُ عَدْنٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا رَّضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ ذَلِكَ لِمَنْ خَشِيَ رَبَّهُ؛ (اما) کسانی که ایمان آوردند و اعمال صالح انجام دادند، بهترین مخلوقات (خدا)یند! پاداش آنها نزد پروردگارشان باغهای بهشت جاویدان است که نهرها از زیر درختانش جاری است همیشه در آن میمانند! (هم) خدا از آنها خشنود است و (هم) آنها از خدا خشنودند و این (مقام والا) برای کسی است که از پروردگارش بترسد!» ۹.۱ - پاداش مضاعفبهشت، پاداش مضاعف ایمان و عمل صالح: «وَمَا أَمْوَالُكُمْ وَلَا أَوْلَادُكُم بِالَّتِي تُقَرِّبُكُمْ عِندَنَا زُلْفَى إِلَّا مَنْ آمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَأُوْلَئِكَ لَهُمْ جَزَاء الضِّعْفِ بِمَا عَمِلُوا وَهُمْ فِي الْغُرُفَاتِ آمِنُونَ؛ اموال و فرزندانتان هرگز شما را نزد ما مقرب نمی‌سازد، جز کسانی که ایمان بیاورند و عمل صالحی انجام دهند که برای آنان پاداش مضاعف در برابر کارهایی است که انجام داده‌اند و آنها در غرفه‌های (بهشتی) در (نهایت) امنیت خواهند بود!» ۱۰ - پانویس۱۱ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۶، ص۵۱۶، برگرفته از مقاله «پاداش بهشت». |